brak tytułu

Obrona cywilna

Obrona narodowa stanowi swoiste połączenie wszelkich funkcji państwa i społeczeństwa w sferze zapobiegania i przeciwdziałania możliwym zagrożeniem interesów narodowych, a cele narodowe obejmują swym zasięgiem wartości państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych wartości obywatela, rodziny i społeczeństwa.Do celów praktycznych obronę narodową dzieli się na obronę militarną i obronę niemilitarną (cywilną).

Obronę militarną określa się misje realizowane przez siły zbrojne państwa w czasie pokoju, kryzysu i wojny (na lądzie, w powietrzu i na morzu) ze szczególnym podkreśleniem faktu, iż w wyniku uruchomienia procedur mobilizujących oraz uaktywnienia się oporu zbrojnego ludności cywilnej (partyzantki), obrona militarna czasu wojny zawiera o wiele więcej treści niż w czasie pokoju. Obrona niemilitarna, jako szeroko pojmowana obrona cywilna, obejmuje wszelki cywilne działania mające na celu przeciwstawienie się zagrożeniom narodowym, zarówno konfliktowym (węziej polityczno-militarnym) jak i niekonfliktowym (węziej cywilnym lub niemilitarnym). Szczególnie ważne dla nas staje się posługiwania terminem obrona cywilna w sytuacji, gdy służy on dzisiaj do opisu co najmniej kilku różnych zjawisk. Możemy stwierdzić, że obrona cywilna - to pojęcie, które określa:

1. Funkcję państwa i społeczeństwa mającą na celu uchronieni jej dóbr i środowiska przed skutkami działań wojennych, klęsk żywiołowych oraz katastrof wywołanych działaniem sił przyrody lub działalnością człowieka

2. Sformalizowaną strukturę organizacyjną (instytucję, organizację) przeznaczoną do niesiena pomocy ludności cywilnej w celu jej ochrony przed skutkami działań wojennych, klęsk żywiołowych oraz katastrof wywołanych działaniem sił przyrody lub działaniem człowieka. Z uwagi na rozwiązanie struktur o tej nazwie, w wielu państwach wydaje się, że takie pojmowanie obrony cywilnej będzie coraz bardziej zanikało. Pozostanie jedynie w nazwie własnej takich instytucji, jak szef, inspektorat, Formacje Obrony Cywilnej(np. w Polsce), Korpus Obrony Cywilnej (np. we Francji). Pamiętajmy także, że w czasie wojny status organizacji cywilnej może być nadany, dowolnej instytucji organizacji, z wojskami włącznie.

3. Cywilny ekwiwalent obrony militarnej, a więc - obronę niemilitarną mającą na celu przeciwstawienie się cywilami środkami (siłami, narzędziami, działaniami) wszystkich formom zagrożeń godzących w bezpieczeństwo narodowe (interes narodowy). To podejście odpowiada idei obrony narodowej (powszechnie totalnej), w której wszystkie podmioty państwowe (rządowe), prywatne i społeczne ponoszą odpowiedzialność materialną i moralną za tan bezpieczeństwa państwa.

4. Cywilną (niemilitarną) część obrony narodowej będącej sumą wszystkich cywilnych wojskowych zabezpieczeń służących zapewnieniu bezpieczeństwa narodowego.

W ciągu ostatnich kilku lat następuje jakościowo nowa zmiana systemu obrony Rzeczypospolitej Polskiej. Częścią składową tego systemu jest Obrona Cywilna, która istnieje już praktycznie od I wojny światowej w wielu krajach europejskich. Konieczność potrzebę jej istnienia potwierdziły w szczególności dwie wojny światowe oraz doświadczenia wojny koreańskiej i wietnamskiej. Podczas tych kolejnych konfliktów zbrojnych straty wśród ludności cywilnej gwałtownie rosły i wynosiły odpowiednio 5, 48, 84 i 90 procent ogółu zabitych.Obrona Cywilna od ponad ćwierć wieku (od 1 marca 1972 r.) ma status organizacji międzynarodowej. Firmowana jest nawet specjalnym ochronnym znakiem. Jest nim niebieski równoboczny trójkąt na pomarańczowym tle. 

Funkcjonuje ona na podstawie unormowań prawa międzynarodowego. Są to: konwencja haska z 1907 r., konwencje genewskie z 12 sierpnia 1949 i Protokoły Dodatkowe do tych konwencji z 10 czerwca 1977 r. (Polska - współautor tego dokumentu - ratyfikowała je z 19 września 1991 r. jako 110 państwo na świecie.W Polsce początki Obrony Cywilnej znajdujemy w okresie międzywojennym. W 1921 r. ukształtował się wówczas Społeczny Komitet Obrony Cywilnej Przeciwgazowej, którego celem było przygotowanie ludności cywilnej do ochrony przed skutkami ewentualnego konfliktu zbrojnego. Dwa lata później funkcjonowała również Liga Obrony Powietrznej Państwa. Organizacje te połączyły się 1928 r. tworząc Ligę Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej.Obecnie na wypadek konfliktu zbrojnego, którego do końca nie można przecież wykluczyć, zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów dnia 23 września 1993 r. (DZ. U. 93 poz.429) Obronie Cywilnej przypisano wiele złożonych zadań i obszarów działania. Nadrzędnym jej celem jest ochrona ludności, gospodarki narodowej i dóbr kultury.